Przegląd stanu zdrowia – osteoporoza

Przegląd stanu zdrowia: osteoporoza to pakiet badań laboratoryjnych, których celem jest ocena stanu kości.

Układ kostny człowieka podlega nieustannemu remodelowaniu metabolicznemu poprzez proces formacji kości oraz przeciwstawny mu: resorpcję kości. Blisko 90% organicznej macierzy kostnej stanowią włókna kolagenu typu I.
Prawidłowa mineralizacja tkanki kostnej uzależniona jest od witaminy D; niezbędna jest również odpowiednia podaż wapnia i fosforu w diecie oraz ich prawidłowe wchłanianie z przewodu pokarmowego.

Osteoporoza to choroba, w której dochodzi do postępującego ubytku masy kostnej i osłabienia struktury kości, a przez to do zmniejszonej odporności na złamania. Osteoporozę dzieli się na miejscową oraz uogólnioną (w zależności od rozległości jej występowania), a tę z kolei podzielić można na pierwotną i wtórną. Najczęstszą przyczyną osteoporozy pierwotnej jest niedobór estrogenów występujący u kobiet po menopauzie, niedobór wapnia – związany ze złym wchłanianiem go przez jelita, spadek poziomu witaminy D, obniżenie stężenia testosteronu, wzmożone wydzielanie parathormonu występujące w wieku podeszłym.

Kiedy warto wykonać badanie?

Badania warto wykonać profilaktycznie w celu monitorowania stanu kości lub przy występowaniu czynników ryzyka takich jak:
– okres menopauzalny (u kobiet),
– wiek podeszły,
– niedobór hormonów: u kobiet – estrogenów, u mężczyzn – testosteronu,
– nieprawidłowa dieta, uboga w wapń i białko,
– picie alkoholu i palenie papierosów,
– niedobór witaminy D,
– przyjmowanie leków takich jak kortykosteroidy, hormony tarczycy, środki nasenne, heparyny, barbiturany,
– występowanie innych chorób jak cukrzyca, choroba Cushinga, reumatoidalne zapalenie stawów, niedoczynność przysadki.

Jakie badania wchodzą w skład pakietu badań?

Pakiet obejmuje badania parametrów pozwalających ocenić stan kości:
– fosfataza alkaliczna – (z ang. Alkaline Phosphatase, ALP),
– wapń (podstawowy materiał budulcowy kości), fosfor (pierwiastek mineralny niezbędny do wzrostu kości),
– parathormon – hormon produkowany przez przytarczyce. Wraz z kalcytoniną i witaminą D3 odpowiedzialny jest za gospodarkę wapniowo-fosforanową w organizmie. Oznaczanie stężenia parathormonu jest pomocne w ustaleniu przyczyn zmniejszonego lub zwiększonego stężenia wapnia,
– witamina D3 – hormon steroidowy kontrolujący metabolizm wapniowo-fosforanowy; 1 – zwiększa wchłanianie wapnia oraz fosforanów; 2 – pobudza wytwarzanie swoistego białka w jelicie przez co znacząco ułatwia wiązanie, a następnie transport wapnia do krwi; 3 – poprzez oddziaływanie na różne populacje komórek kostnych, wpływa na funkcję metaboliczną tkanki kostnej, a także utrzymuje właściwą proporcję między resorpcją kostną a kościotworzeniem. Efektem końcowym jest zwiększenie poziomu wapnia we krwi, ale i pobudzenie prawidłowego tworzenia oraz mineralizacja kości,
– markery obrotu kostnego: 1) beta-CTX (z ang. Collagen Type I Crosslinked C-telopeptide – C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I) – jest uwalniany do krwiobiegu podczas procesu resorpcji kości i może służyć jako marker dla degradacji kolagenu typu I i 2) P1NO (z ang. procollagen I aminoterminal propetide – N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I) – jest uwalniany w czasie zewnątrzkomórkowej syntezy kolagenu – składnika strukturalnego tkanki kostnej – marker kościotworzenia.

Materiał do badania:
Krew żylna

Czas oczekiwania na wynik:
do 10 dni