Pasożyty pakiet 5 – nicienie (owsik ludzki, tęgoryjec, nekator amerykański)

Badanie molekularne (Real-Time PCR) charakteryzujące się wysoką czułością i specyficznością, wykrywające materiał genetyczny (DNA) pasożytów:

• Owsik ludzki (Enterobius vermicularis),
• Tęgoryjec (Ancylostoma spp.),
• Nekator amerykański (Necator americanus).

Dotychczasowa diagnostyka chorób pasożytniczych opierała się na metodach bezpośrednich – wykryciu pasożyta lub jego jaj pod mikroskopem – oraz rzadziej na metodach pośrednich (np. lamblie zwykle wykrywa się metodą immunofluorescencji bezpośredniej – DFA). Wymagane jest kilkukrotne powtórzenie badania (np. 3 razy w odstępach kilku dni), które zwiększa czułość prowadzonej diagnostyki.

Ograniczenia tradycyjnych metod diagnostyki chorób pasożytniczych:

• ryzyko otrzymania wyniku fałszywie negatywnego (w badanej próbce nie znajdują się akurat fragmenty pasożyta lub jego jaja),
• tzw. „okienko serologiczne” w przypadku badań immunologicznych (brak przeciwciał ze względu na wczesną fazę zakażenia),
• ryzyko wyników fałszywie dodatnich: pomylenie jaj np. glisty z pyłkami roślinnymi w obrazie mikroskopowym,
• przeciwciała są obecne we krwi nawet kilka lat mimo wyleczenia – pozytywny wynik nie świadczy o aktywnym zakażeniu.

Zalety diagnostyki chorób pasożytniczych metodą Real-Time PCR:

• wysoka czułość (4 kopie DNA w badanej próbce),
• wysoka specyficzność (pewność przynależności gatunkowej stwierdzonego pasożyta),
• wykonanie testu z 3 próbek kału
• krótki czas oczekiwania na wynik (5 dni roboczych).

Wskazania do wykonania badania metodą Real-Time PCR:

• obecność objawów klinicznych wskazujących na chorobę pasożytniczą mimo negatywnych wyników badania kału (metodami obserwacji mikroskopowej lub met. immunologicznymi).

 GATUNKI PASOŻYTÓW WYKRYWANE W NINIEJSZYM BADANIU:

Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) – pasożyt człowieka należący do typu nicieni. Jego żywicielem jest wyłącznie człowiek. Bytuje w okrężnicy, głównie w jelicie ślepym. Czas od spożycia jaj inwazyjnych przez człowieka, do pojawienia się dorosłych samic owsika wynosi około jednego miesiąca. Samice migrują nocą poza odbyt i składają jaja, pełzając po skórze okolicy odbytu. Choroba wywołana zakażeniem owsikiem ludzkim nosi nazwę owsicy.

Objawy:

Najpowszechniejszym objawem zakażenia jest świąd okołoodbytniczy, szczególnie w nocy, który może prowadzić do powierzchownych ubytków skóry i nadkażenia bakteryjnego. Inne objawy to zgrzytanie zębami, moczenie, bezsenność, anoreksja, drażliwość i ból brzucha, który może przypominać zapalenie wyrostka robaczkowego. U kobiet może dojść do rozwoju stanu zapalnego układu moczowo-płciowego.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• Połknięcia jaj inwazyjnych owsika poprzez tzw. samozaszczepienie – czyli przenoszenie jaj do ust dłońmi, które dotykały okolic odbytu,
• Kontaktu z jajami w środowisku – np. na zanieczyszczonych powierzchniach, ubraniach, pościeli itp.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenie Owsikiem ludzkim?

• Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym
• Rodzice małych dzieci, pracownicy przedszkoli, żłobków, szkół
• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym

Tęgoryjec dwunastnicy (Ancylostoma spp.) – pasożyt należący do typu nicieni, bytujący w dwunastnicy człowieka.  Choroba przez niego wywoływana nazywana jest ancylostomozą.

Objawy:

W miejscu wniknięcia pasożyta do organizmu może wystąpić świąd lub opuchlizna. Do głównych objawów choroby należą: bóle brzucha, niedokrwistość oraz krwawienie do przewodu pokarmowego wynikające z uszkodzenia błony śluzowej. Zakażenie może również przebiegać bezobjawowo.

Jak można się zarazić?

Larwy pasożyta bytują w glebie i mają zdolność wnikania do organizmu człowieka przez skórę, np.  stóp osób chodzących boso. Do zakażenia może również dojść w wyniku spożycia nieumytych warzyw lub owoców.