Ryzyko raka piersi i jajnika – badanie wariantów genów BRCA1, CHEK2, PALB2

Badanie 10 mutacji w 3 genach: BRCA1, CHEK2 i PALB2.

Badanie 10 mutacji w 3 genach – BRCA1, CHEK2 i PALB2 – jest rekomendowane dla populacji polskiej w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych z 2019 r.

Jest to panel badań przeznaczony do identyfikacji podatności na wystąpienie nowotworów złośliwych (raka) w grupach wysokiego ryzyka zachorowania na dziedzicznie uwarunkowanego raka piersi i jajnika.

Badane mutacje genu BRCA1:

• 5382insC (c.5266dupC, p.Gln1756Pro),
• C61G (c.181T>G, pCys61Gly),
• 4153delA (c.4035delA, p.Glu1346Lysfs),
• 3819del5 (c.3700_3704delGTAAA, p.Val1234Glnf),
• 185delAG (c.68_69delAG, p.Glu23Valfs).

Mutacje genu BRCA1 korelowane są z podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka piersi i jajnika.

Badane mutacje genu CHEK2:

• 1100delC (p.Thr367Metfs),
• IVS2+1G>A (c.444+1G>A),
• del5395 (c.1037+1538_1224+328del5395).

Ryzyko zachorowania na raka piersi u pacjentek z mutacjami w genie CHEK2 jest skorelowane z wywiadem rodzinnym i wzrasta, gdy pacjentki mają krewnych pierwszego oraz drugiego stopnia, u których zdiagnozowano raka piersi. U nosicielek mutacji w genie CHEK2, których krewni nie są dotknięci chorobą, ryzyko wynosi około 20%, zaś wzrasta do 44%, gdy dotknięci są zarówno krewni pierwszego, jak i drugiego stopnia.

Badane mutacje genu PALB2:

• 509_510delGA, R170fs (p.Arg170fs),
• 172_175delTTGT (p.Gln60fs).

Mutacje genu PALB2 predysponują do postaci raka piersi o agresywnym przebiegu i złym rokowaniu. U Polek dominują 2 mutacje w genie PALB2, a u ich nosicielek ryzyko zachorowania na raka piersi jest – w zależności od wieku – od 5 do 9 razy większe niż w grupie kontrolnej i wynosi nawet 58% (u kobiet po 70. roku życia, jeśli choroba wystąpiła u dwóch lub więcej krewnych I stopnia).

Wskazania do wykonania badania:

• w przypadku występowania wśród krewnych I lub II stopnia raka piersi, jajnika, prostaty lub raka jelita grubego (przed 40. rokiem życia), a także jeśli w rodzinie zdiagnozowano inne nowotwory złośliwe, takie jak rak prostaty, krtani, czerniak,
• mutacje w genie: BRCA1, CHEK2, PALB2 występujące w rodzinie,
• potwierdzone rozpoznanie raka piersi lub jajnika,
• u kobiet przyjmujących hormonalną terapię zastępczą,
• profilaktycznie, w celu wykluczenia występowania najczęstszych mutacji w genach BRCA1, CHEK2, PALB2. Osoby, u których zidentyfikowano mutacje, powinny podlegać systematycznym badaniom kontrolnym i monitorować swój stan zdrowia. Wykrycie raka piersi na wczesnym etapie daje duże szanse na całkowite wyleczenie.

Metoda:

• PCR + sekwencjonowanie Sangera.

Materiał do wykonania badania:

• krew EDTA.

Czas oczekiwania na wynik:

• do 14 dni roboczych.

W Polsce raka piersi diagnozuje się u 19 tys. kobiet każdego roku!

Risk of breast cancer in women with a CHEK2 mutation with and without a family history of breast cancer. Cybulski C, Wokołorczyk D, Jakubowska A, Huzarski T, Byrski T, Gronwald J, Masojć B, Deebniak T, Górski B, Blecharz P, Narod SA, Lubiński J. J Clin Oncol. 2011 Oct 1; 29(28):3747-52. https://www.breastcancer.org