Pasożyty pakiet 1 (Tasiemiec uzbrojony, Tasiemiec bąblowiec, Włosogłówka, Glista ludzka)

Badanie molekularne (Real-Time PCR) charakteryzujące się wysoką czułością i specyficznością, wykrywające materiał genetyczny (DNA) najczęściej spotykanych u ludzi pasożytów:

• Tasiemiec uzbrojony (Teania solium),
• Tasiemiec bąblowiec (Echinococcus granulosus),
• Włosogłówka (Trichuris trichiura),
• Glista ludzka (Ascaris lumbricoides).

Dotychczasowa diagnostyka chorób pasożytniczych opierała się na metodach bezpośrednich – wykryciu pasożyta lub jego jaj pod mikroskopem – oraz rzadziej na metodach pośrednich (np. lamblie zwykle wykrywa się metodą immunofluorescencji bezpośredniej – DFA). Wymagane jest kilkukrotne powtórzenie badania (np. 3 razy w odstępach kilku dni), które zwiększa czułość prowadzonej diagnostyki.

Ograniczenia tradycyjnych metod diagnostyki chorób pasożytniczych:

• ryzyko otrzymania wyniku fałszywie negatywnego (w badanej próbce nie znajdują się akurat fragmenty pasożyta lub jego jaja),
• tzw. „okienko serologiczne” w przypadku badań immunologicznych (brak przeciwciał ze względu na wczesną fazę zakażenia),
• ryzyko wyników fałszywie dodatnich: pomylenie jaj np. glisty z pyłkami roślinnymi w obrazie mikroskopowym,
• przeciwciała są obecne we krwi nawet kilka lat mimo wyleczenia – pozytywny wynik nie świadczy o aktywnym zakażeniu.

Zalety diagnostyki chorób pasożytniczych metodą Real-Time PCR:

• wysoka czułość (4 kopie DNA w badanej próbce),
• wysoka specyficzność (pewność przynależności gatunkowej stwierdzonego pasożyta),
• wykonanie testu z 1 próbki kału, brak konieczności powtarzania badania,
• krótki czas oczekiwania na wynik (5 dni roboczych).

Wskazania do wykonania badania metodą Real-Time PCR:

• obecność objawów klinicznych wskazujących na chorobę pasożytniczą mimo negatywnych wyników badania kału (metodami obserwacji mikroskopowej lub met. immunologicznymi).

Objawy choroby pasożytniczej:

• bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, kłopoty z apetytem, brak sytości po posiłkach,
• uczucie zmęczenia, niepokoju, zdenerwowania, bóle głowy, problemy z zasypianiem,
• płaczliwość u dzieci, niespokojny sen, zgrzytanie zębami,
• częste infekcje wynikające z osłabienia układu odpornościowego, bóle mięśni, stawów, migreny, alergie, astma oskrzelowa,
• podkrążone oczy, rozszerzone źrenice, białe cienie na dziąsłach,
• problemy skórne: świąd, wysypki, pokrzywka, sucha skóra, wypryski.

 GATUNKI PASOŻYTÓW WYKRYWANE W NINIEJSZYM BADANIU:

Tasiemiec uzbrojony (Teania solium) – występujący na całym świecie gatunek tasiemca, którego żywicielem ostatecznym (lub pośrednim) jest człowiek i inne kręgowce. Jest pasożytem układu pokarmowego wywołującym choroby zwane teniozą (tasiemczycą), która może się rozwinąć po spożyciu niedogotowanego mięsa wieprzowego zawierającego postacie przetrwalnikowe tasiemca – tzw. wągry lub rzadziej cysticerkoza (wągrzycą), która spowodowana jest spożyciem jaj tasiemca. Postać dorosła tasiemca uzbrojonego osiąga długość nawet 4m.

Objawy:

Tenioza (tasiemczyca): choroba daje objawy głównie ze strony układu pokarmowego (nudności, biegunka, zaparcia, czasem zapalenie wyrostka robaczkowego spowodowane migracją proglotydów). Cysticerkoza (wągrzyca): Postaci larwalne tasiemca mogą lokalizować się w różnych narządach: m. in. mięśniach, mózgu, oku, w rdzeniu kręgowym etc., a objawy choroby zależne są od ich umiejscowienia, np. w przypadku ich lokalizacji w oku mogą powodować zaburzenia widzenia a w przypadku zakażenia mózgu – choroba objawiać się może zaburzeniami emocjonalnymi, depresją, halucynacjami. Intensywność objawów może się zmieniać w czasie. Zakażenie może również przebiegać bezobjawowo.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia postaci larwalnych pasożyta znajdujących się w niedogotowanym mięsie wieprzowym,
• połknięcia jaj znajdujących się w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej kałem ludzi.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenia tasiemcem uzbrojonym?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym
• Osoby spożywające niedogotowane lub surowe mięso wieprzowe (np. tatar)
• Osoby pływające w jeziorach, rzekach których wody mogą być zanieczyszczone odchodami ludzi

Tasiemiec bąblowiec (Echinococcus granulosus) – gatunek tasiemca, którego dojrzała postać bytuje w jelicie cienkim psowatych (pies, lis, wilk). Człowiek może stać się jego żywicielem pośrednim przez spożycie produktów zanieczyszczonych odchodami zakażonych zwierząt. Z jaj, w układzie pokarmowym człowieka wydostaje się wyposażona w 6 haczyków onkosfera, która przedostaje się do układu krwionośnego, aby z prądem krwi dotrzeć do różnych organów, głównie wątroby i płuc, w których tworzy tzw. torbiele bąblowcowe. Torbiele stopniowo powiększają się, uszkadzając organ w którym się znajdują.

Objawy:

Objawy zakażenia tasiemcem bąblowcowym zależą od tego, w którym miejscu utworzyły się torbiele. Jeśli onkosfera trafi do płuc, może wtedy powodować duszności, jeśli umiejscowi się w nerkach – niewydolność tego narządu, bóle.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia jaj znajdujących się w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej odchodami zakażonych zwierząt (np. jedzenie nieumytych owoców leśnych),
• kontakt z zakażonymi zwierzętami (np. pies, lis, wilk).

Kto jest najbardziej narażony na zakażenia tasiemcem bąblowcowym?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym
• Osoby zbierające i jedzące dziko rosnące owoce leśne

Źródło: Dorota Bielińska-Ogrodnik¹, Monika Lichodziejewska-Niemierko², Monika Żurawska³ Liver echinococcal disease in peritoneal dialysis patient — case report https://www.cdc.gov/dpdx/echinococcosis/index.html

Włosogłówka (Trichuris trichiura) – gatunek nicienia, pasożyt bytujący w jelicie człowieka. Zarówno jaja jak i formy dorosłe lokalizują się w jelicie, powodując chorobę – trichuriozę (inaczej włosogłówczycę).

Objawy:

Objawy zakażenia włosogłówką to głównie dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Kał osób zarażonych może zawierać wodę, śluz oraz krew. Ciężka infekcja u dzieci może prowadzić do anemii, opóźnienia wzrostu i upośledzenia rozwoju.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia jaj występujących w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej odchodami zakażonych ludzi, poprzez spożycie nieumytych i niepoddanych obróbce termicznej warzyw, owoców.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenia włosogłówką?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym
• Osoby pływające w jeziorach, rzekach których wody mogą być zanieczyszczone odchodami ludzi

Źródło: https://www.cdc.gov/parasites/whipworm/gen_info/faqs.html#spread

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) – pasożyt z rodzaju nicieni, z rodziny Ascarididae. Ma obły kształt ciała osiągającego długość do ok. 40 cm. Jego żywicielem jest wyłącznie człowiek. Dorosłe osobniki bytują w jelicie cienkim człowieka, natomiast larwy wydostające się z osłon wędrują przez układ krwionośny do płuc, gdzie dwukrotnie linieją. Następnie, przez oskrzela, tchawicę i krtań dostają się do żołądka i jelit, gdzie dojrzewają i zaczynają się rozmnażać płciowo. Choroba spowodowana zakażeniem glistą ludzką to glistnica (inaczej askarioza).

Objawy:

Objawy zakażenia mogą obejmować dyskomfort w jamie brzusznej, osłabienie, bóle głowy. Ciężkie infekcje mogą powodować niedrożność jelit i upośledzać wzrost u dzieci. Inne objawy, takie jak kaszel, są spowodowane migracją pasożytów przez organizm.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia jaj występujących w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej odchodami zakażonych ludzi, poprzez spożycie nieumytych i niepoddanych obróbce termicznej warzyw, owoców.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenia glistą ludzką?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym
• Osoby pływające w jeziorach, rzekach których wody mogą być zanieczyszczone odchodami ludzi

Źródło: https://www.cdc.gov/parasites/ascariasis/gen_info/index.html