Przegląd stanu zdrowia – antykoncepcja hormonalna

Przegląd stanu zdrowia – antykoncepcja hormonalna to pakiet badań, którego celem jest monitorowanie funkcji wątroby i parametrów układu krzepnięcia w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej.

Obecnie antykoncepcję hormonalną wybiera wiele kobiet chcących zmniejszyć ryzyko niechcianej ciąży. Stosowana jest również w ramach terapii trądziku, w przypadku występowania uciążliwych objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, miesiączek bolesnych / obfitych / nieregularnych, w zespole policystycznych jajników czy w endometriozie, a także w okresie terapii innymi lekami wykazującymi działanie teratogenne (uszkadzające płód).

Antykoncepcja hormonalna polega na zatrzymaniu owulacji i zapłodnienia poprzez stosowanie syntetycznych hormonów steroidowych zawierających w składzie pochodną gestagenów o działaniu antygonadotropowym. Substancja ta blokuje pik hormonu uwalnianego przez przysadkę mózgową: lutropiny (LH) i w ten sposób zapobiega owulacji. Dodatkowo osłabia ruchy perystaltyczne jajowodów, zmniejsza grubość endometrium, a także przepuszczalność śluzu szyjkowego.
Niektóre preparaty stosowane w ramach antykoncepcji hormonalnej zawierają w składzie substancję o aktywności estrogenowej (najczęściej etynyloestradiol), która przyczynia się do zmniejszenia stężenia hormonu LH oraz folikulotropiny (FSH) zapobiegając dojrzewaniu pęcherzyka jajnikowego.

Skuteczność antykoncepcji hormonalnej jest wysoka; metoda ta charakteryzuje się też niskim wskaźnikiem Perla (Indeks Perla wskazuje odsetek par stosujących danę metodę, u których w ciągu roku dojdzie do zajścia w ciążę; przy braku stosowania zabezpieczenia wartość tego wskaźnika wynosi 85).
Dostępne są różne formy antykoncepcji hormonalnej: tabletki antykoncepcyjne (jednoskładnikowe, dwuskładnikowe), plastry antykoncepcyjne, ringi dopochwowe, wkładki wewnątrzmaciczne, implanty hormonalne, zastrzyki.

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej może być związane z wystąpieniem działań niepożądanych, do których należą: ból głowy, zaburzenia nastroju, nudności, wymioty, plamienia, przyrost masy ciała. Stosowanie tej formy antykoncepcji może także nieznacznie zwiększać ryzyko zakrzepicy żylnej i tętniczej. Stosowana antykoncepcja w formie tabletek doustnych może też obciążać wątrobę, a w szczególności oparta na tabletkach dwuskładnikowych może prowadzić do jej uszkodzenia. Czasem objawy niepożądane mogą być skutkiem nieprawidłowego doboru preparatów.

Kiedy warto wykonać badanie?
Badania warto wykonać profilaktycznie w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej, w celu monitorowania funkcji wątroby i parametrów układu krzepnięcia, aby ocenić ryzyko uszkodzenia wątroby czy wystąpienia zakrzepów.

Jakie badanie wchodzą w skład pakietu badań?
Pakiet obejmuje badania parametrów pozwalających ocenić wpływ antykoncepcji hormonalnej na organizm kobiety:

Badania parametrów wątrobowych:
– aminotransferaza alaninowa (ALT),
– aminotransferaza asparaginianowa (AST),
– bilirubina,
– gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP),
– alkaliczna fosfataza (ALP).

Badania układu krzepnięcia:
– D-dimery,
– PT – czas protrombinowy (wskaźnik INR),
– APTT – czas koalinowo-kefalinowy.

Materiał do badania:
krew żylna

Czas oczekiwania na wynik:
ok. 24 h