Przegląd stanu zdrowia – choroby cywilizacyjne

Przegląd stanu zdrowia – choroby cywilizacyjne to pakiet badań którego celem jest wczesne wykrycie zaburzeń metabolicznych mogących skutkować rozwojem cukrzycy, chorób układu krążenia czy zwiększeniem ryzyka zawału serca czy udaru.

Choroby metaboliczne wynikają z zaburzeń rozkładu i przetwarzania składników pokarmowych. Do najczęściej występujących chorób metabolicznych zalicza się cukrzycę, zaburzenia lipidowe, dnę moczanową oraz osteoporozę. Zaliczamy do nich również rzadkie choroby genetyczne (np. fenyloketonurię), związane z mutacjami genów kodujących białka uczestniczące w przemianach metabolicznych.
Ze względu na zwiększoną częstość występowania tych chorób w ostatnich latach określa się je również często mianem chorób cywilizacyjnych. Choroby metaboliczne najczęściej występują u osób nie prowadzących zdrowego stylu życia, a ich przyczyną jest zwykle nieprawidłowa dieta oraz brak aktywności fizycznej, co prowadzi do nadwagi i otyłości. Występowaniu tych chorób sprzyja także nadmierne stosowanie używek – alkoholu i wyrobów tytoniowych.

Badanie pozwala w sposób kompleksowy sprawdzić parametry, których nieprawidłowe wartości obserwowane są w przebiegu chorób metabolicznych. Wczesne wykrycie nieprawidłowości umożliwi wdrożenie leczenia, które pozwoli uniknąć groźnych konsekwencji wykrytych zaburzeń – między innymi chorób układu sercowo-naczyniowego takich jak zawał serca, udar mózgu, choroba niedokrwienna kończyn dolnych i innych.

Kiedy warto wykonać badanie?
Badanie powinno się wykonywać profilaktycznie raz do roku. Dotyczy to w szczególności osób, u których występują czynniki ryzyka rozwoju chorób metabolicznych takie jak:
– występowanie chorób metabolicznych w rodzinie
– nadwaga lub otyłość
– brak lub niewielka aktywność fizyczna
– nieprawidłowa dieta, zawierająca dużo przetworzonych produktów z wysokimi zawartościami cukrów (węglowodanów) oraz tłuszczów
– palenie wyrobów tytoniowych
– nadmierne spożywanie alkoholu
– występowanie innych chorób powiązanych, na przykład nadciśnienia

Badanie to należy także wykonać w przypadku występowania objawów związanych z zaburzeniami stężeń związków, które podlegają badaniom, takie jak:
– szybsza męczliwość, połączona z występowaniem duszności po wysiłku
– częstsze oddawanie moczu, zwiększone pragnienie
– zaburzenia masy ciała, trudności w jej zmianie
– bóle mięśni i stawów
– ogólne pogorszenie samopoczucia
– zażółcenie powłok skórnych i błon śluzowych
– ból w nadbrzuszu po posiłku
– bóle żołądka (zgaga)
– bóle głowy, krwawienia z nosa

Jakie badania wchodzą w skład pakietu badań?
W skład badania wchodzą:

• – profil lipidowy: cholesterol całkowity, cholesterol HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości (z ang. high-density lipoproteins), tzw. dobry cholesterol), cholesterol LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości (z ang. low-density lipoproteins), tzw. zły cholesterol), trójglicerydy
  – kreatynina – jedno z badań oceniających czynność nerek; niewydolność nerek może być m.in. związana z miażdżycą
  – kwas moczowy – stężenie kwasu moczowego w osoczu koreluje z wyższą zawartością lipidów w blaszce miażdżycowej i mniejszą zawartością elementów włóknistych, zabezpieczających blaszkę miażdżycową przed pękaniem, które może prowadzić do zamknięcia światła naczynia i/lub powstania zakrzepów wewnątrznaczyniowych – a to może skutkować m.in. wystąpieniem zawału serca czy udaru mózgu)
  – glukoza – podwyższony poziom glukozy może być związany z miażdżycą, cukrzycą i zwiększonym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego
  – albuminy w moczu – marker ryzyka sercowo-naczyniowego; podwyższony poziom albumin jest związany z wystąpieniem nadciśnienia, zmian miażdżycowych i chorób układu sercowo-naczyniowego,
  – elektrolity:
• sód (jego główne funkcje: utrzymywanie optymalnej objętości płynów oraz ciśnienia tętniczego krwi; udział w regulacji wymiany wody pomiędzy komórkami a środowiskiem zewnątrzkomórkowym; uczestnictwo w przekaźnictwie nerwowym; niedobór sodu może świadczyć o niedoczynności kory nadnerczy, niedoczynności tarczycy, przewlekłej niewydolności serca, marskości wątroby czy dysfunkcji nerek – w tych chorobach dochodzi do zatrzymywania wody w organizmie i rozcieńczenia zawartego w niej sodu),
• potas (jego główne funkcje: udział w przewodnictwie nerwowym oraz w procesie skurczu mięśni (w tym mięśnia sercowego); podwyższone stężenie potasu może wskazywać na niewydolność nerek czy niedobór insuliny (w cukrzycy typu I);
• wapń (główny budulec kości, jest też ważny dla prawidłowego procesu krzepnięcia krwi, przekaźnictwa nerwowego oraz skurczu mięśni; zwiększone stężenie wapnia może wskazywać na niedoczynność przytarczyc, czy nowotwory (piersi, płuc, nerek, guz chromochłonny nadnerczy), natomiast zmniejszone – na niedostateczną podaż pokarmów bogatych w wapń, choroby jelit związane z upośledzonym wchłanianiem wapnia, choroby nerek związane z nadmierną utratą wapnia z moczem, niedobór witaminy D spowodowany chorobami wątroby, niewydolnością nerek i in.)
• magnez (jest budulcem kości, odpowiada za proces krzepnięcia krwi oraz skurczu mięśnia sercowego; jest też katalizatorem wielu enzymów; zmniejszone stężenie magnezu może wskazywać na niedostateczną podaż pokarmów bogatych w magnez, zaburzenia trawienia lub wchłaniania w przewodzie pokarmowym, choroby nerek związane z nadmierną utratą magnezu, zapalenie trzustki związane z odkładaniem się magnezu w tkankach miękkich; zwiększone stężenie magnezu występuje m.in., w stanach zapalnych jelit, niedoczynności kory nadnerczy czy przytarczyc.
  – mocznik – oznaczanie jego stężenia w surowicy pozwala na ocenę funkcjonowania nerek
  – białko całkowite – jest wskaźnikiem stosowanym w diagnozowaniu i leczeniu szeregu chorób, np. chorób wątroby, nerek, szpiku kostnego i innych zaburzeń metabolicznych i żywieniowych; badanie nie pozwala na postawienie szczegółowej diagnozy, jednak jest bardzo dobrym wskaźnikiem używanym w celu oceny ogólnego stanu zdrowia
  – bilirubina całkowita – pomiar stężenia bilirubiny całkowitej w krwi jest przydatny w diagnostyce chorób wątroby, dróg żółciowych
  – enzymy wątrobowe: aminotransferaza alaninowa – ALT, aminotransferaza asparaginianowa – AST – badanie pomocne w ocenie funkcji wątroby
  – LDH – dehydrogenaza mleczanowa (z ang. lactic dehydrogenase) – oznaczenie LDH umożliwia ocenę zarówno ogólnego stanu narządów wewnętrznych, jak i wczesne wykrycie rozwijającej się niewydolności narządowej, jeszcze przed wystąpieniem jej objawów klinicznych.

Materiał do badania:
Krew żylna + mocz

Czas oczekiwania na wynik:
1-2 dni