PASOŻYTY 6 – PROTISTY (Dientamoeba fragilis, Blastocystis hominis, Giardia lamblia, Entamoeba histolytica, Cryptosporidium spp., Cyclospora cayetanensis)

Dotychczasowa diagnostyka chorób pasożytniczych opierała się na metodach bezpośrednich – wykryciu pasożyta lub jego jaj pod mikroskopem – oraz rzadziej na metodach pośrednich (np. lamblie zwykle wykrywa się metodą immunofluorescencji bezpośredniej – DFA).

Badanie molekularne (Real-Time PCR) charakteryzujące się wysoką czułością i specyficznością, wykrywające materiał genetyczny (DNA) najczęściej spotykanych u ludzi pasożytów:

• Dientamoeba fragilis,
• Blastocystis hominis,
• Ogoniastek jelitowy (Giardia lamblia),
• Entamoeba histolytica,
• Cryptosporidium spp.,
• Cyclospora cayetanensis.

Zalecane jest kilkukrotne pobranie materiału do badania (3 razy w odstępach 1-3 dniowych), które zwiększa czułość prowadzonej diagnostyki.

Ograniczenia tradycyjnych metod diagnostyki chorób pasożytniczych:

• ryzyko otrzymania wyniku fałszywie negatywnego (w badanej próbce nie znajdują się akurat fragmenty pasożyta lub jego jaja),
• tzw. „okienko serologiczne” w przypadku badań immunologicznych (brak przeciwciał ze względu na wczesną fazę zakażenia),
• ryzyko wyników fałszywie dodatnich: pomylenie jaj np. glisty z pyłkami roślinnymi w obrazie mikroskopowym,
• przeciwciała są obecne we krwi nawet kilka lat mimo wyleczenia – pozytywny wynik nie świadczy o aktywnym zakażeniu.

Zalety diagnostyki chorób pasożytniczych metodą Real-Time PCR:

• wysoka czułość (4 kopie DNA w badanej próbce),
• wysoka specyficzność (pewność przynależności gatunkowej stwierdzonego pasożyta),
• wykonanie testu z 3 próbek kału,
• krótki czas oczekiwania na wynik (5 dni roboczych).

Wskazania do wykonania badania metodą Real-Time PCR:

• obecność objawów klinicznych wskazujących na chorobę pasożytniczą mimo negatywnych wyników badania kału (metodami obserwacji mikroskopowej lub metodami immunologicznymi).

Objawy choroby pasożytniczej:

• bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, kłopoty z apetytem, brak sytości po posiłkach,
• uczucie zmęczenia, niepokoju, zdenerwowania, bóle głowy, problemy z zasypianiem,
• płaczliwość u dzieci, niespokojny sen, zgrzytanie zębami,
• częste infekcje wynikające z osłabienia układu odpornościowego, bóle mięśni, stawów, migreny, alergie, astma oskrzelowa,
• podkrążone oczy, rozszerzone źrenice, białe cienie na dziąsłach,
• problemy skórne: świąd, wysypki, pokrzywka, sucha skóra, wypryski.

GATUNKI PASOŻYTÓW WYKRYWANE W NINIEJSZYM BADANIU:

Dientamoeba fragilis – pierwotniak pasożytujący w przewodzie pokarmowym człowieka, głównie w jelicie grubym. Występuje na całym świecie. Jest pasożytem występującym jedynie w formie trofozoitu (nie wytwarza form przetrwalnikowych – cyst). Choroba wywoływana przez Dientamoeba fragilis to dientameboza.

Objawy:

U większości osób zakażenie przebiega bezobjawowo. Najczęstsze objawy, jeśli występują, to biegunka i ból brzucha. Objawy mogą również obejmować utratę apetytu, utratę wagi, nudności i zmęczenie. Infekcja nie rozprzestrzenia się z jelita na inne części ciała.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia pasożyta który może występować w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej odchodami zakażonych ludzi, poprzez spożycie nieumytych i niepoddanych obróbce termicznej warzyw, owoców.

Komórki D. fragilis są bardzo delikatne i nie potrafią przetrwać długo w środowisku.

Istnieje jednak teoria, wg której obecność jaj owsika ludzkiego (lub innego pasożyta) może sprzyjać jego rozprzestrzenianiu się.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenia Dientamoeba fragilis?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym,
• Osoby pływające w jeziorach, rzekach których wody mogą być zanieczyszczone odchodami ludzi.

Źródło: https://www.cdc.gov/parasites/dientamoeba/faqs.html#what

Blastocystis hominis – pierwotniak beztlenowy, jeden z najczęściej stwierdzanych pierwotniaków bytujących w przewodzie pokarmowym człowieka. Przez długi okres czasu uznawany był za organizm komensalny, obecnie uważany jest jednak za gatunek pasożytniczy, ze względu na możliwość wywołania objawów choroby, szczególnie u osób z obniżoną odpornością. Zakażenie Blastocystis hominis nazywa się blastocystozą.

Objawy:

U wielu osób zakażenie przebiega bezobjawowo. U osób o obniżonej odporności może wystąpić biegunka, pokrzywka, utrata wagi, wzdęcia, swędzenie okolic odbytu.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia pasożyta który może występować w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej odchodami zakażonych ludzi, poprzez spożycie nieumytych i niepoddanych obróbce termicznej warzyw, owoców,
• kontaktu z zakażonymi zwierzętami.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenie Blastocystis hominis?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym,
• Osoby mające kontakt z zakażonymi zwierzętami,
• Osoby o obniżonej odporności,
• Osoby pływające w jeziorach, rzekach których wody mogą być zanieczyszczone odchodami ludzi.

Źródło: https://www.cdc.gov/parasites/blastocystis/faqs.html

Pawłowska J., Pawłowska-Iwanicka K., Stelmach I. Blastocytoza u 5-letniego chłopca – opis przypadku.

Pełzak czerwonki (Entamoeba histolytica)– pełzaki należące do typu Amoebozoa. Są pasożytami bytującymi w jelicie grubym człowieka. Dojrzałe cysty, po przedostaniu się do układu pokarmowego żywiciela (wraz z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą) przechodzą szereg przekształceń i podziałów. W kale osób zakażonych odnaleźć można zarówno cysty jak i trofozoity (formy inwazyjne). Pełzaki z rodzaju Entamoeba wywołują chorobę zwaną pełzakowicą, entamebozą lub amebozą. Oprócz ściany jelita, pasożyt może występować również w wątrobie, płucach, śledzionie i mózgu. E. dispar jest morfologicznie identyczny jak E.histolytica i przez wiele lat był uważany za jego niepatogenną formę. O ile omawiane gatunki są identyczne pod względem morfologicznym, E. histolytica ma większą zdolność do fagocytozy (wchłaniania) czerwonych krwinek.

Objawy:

Zakażenie układu pokarmowego może przebiegać bezobjawowo. Jeśli dojdzie jednak do uszkodzenia błony śluzowej, może wystąpić biegunka i zapalenie okrężnicy. Ciężkie przewlekłe infekcje mogą prowadzić do dalszych powikłań, takich jak zapalenie otrzewnej, perforacje i powstawanie ziarniniaków amebowych. Patogenne gatunki Entamoeba występują na całym świecie i są często wykrywane w wodzie skażonej ludzkimi odchodami. Większość przypadków amebozy występuje w krajach rozwijających się.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia pasożyta który może występować w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej odchodami zakażonych ludzi, poprzez spożycie nieumytych i niepoddanych obróbce termicznej warzyw, owoców.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenie Pełzakiem czerwonki?

• Osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym,
• Osoby o obniżonej odporności,
• Osoby pływające w jeziorach, rzekach których wody mogą być zanieczyszczone odchodami ludzi.

Ogoniastek jelitowy (Giardia lamblia) – pierwotniak z grupy wiciowców. Występujący na całym świecie pasożyt człowieka wywołujący chorobę zwaną giardiozą.

Objawy:

• biegunka,
• nudności,
• brak apetytu,
• gazy,
• niewielka gorączka,
• wzdęcia,
• bóle brzucha,
• bóle głowy,
• zmęczenie,
• chudnięcie,
• brak apetytu.

Z czasem, giardioza może powodować upośledzenie wchłaniania tłuszczu, laktozy, witaminy A oraz B12, powodując ich niedobory. Zakażenie może również przebiegać bezobjawowo, dlatego warto wykonać test na lamblie nawet w formie kontrolnej.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi w wyniku:

• połknięcia cyst znajdujących się w pożywieniu lub wodzie zanieczyszczonej kałem ludzi lub zwierząt (psów, kotów). Szczególnie narażone na zakażenie są więc osoby przebywające w regionach o niskim stanie sanitarno-higienicznym,
• bliskiego kontaktu z zakażoną osobą (np. opieka nad dzieckiem z giardiozą),
• przeniesienia cyst poprzez dotknięcie zanieczyszczonych powierzchni (np. klamek, stanowisk do przewijania niemowląt, zabawek) a następnie ust.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenia Giardia lamblia?

• opiekunowie dzieci i niemowląt,
• osoby podróżujące do regionów o niskim stanie sanitarno-higienicznym,
• uczestnicy wycieczek pieszych/biwaków, pijący wodę bezpośrednio ze jezior, rzek lub strumieni,
• osoby pływające w basenach, gorących źródłach, jeziorach czy rzekach,
• osoby mieszkające w gospodarstwach czerpiących wodę pitną z płytkich studni,
• osoby o obniżonej odporności,
• osoby mające kontakt z zakażonymi zwierzętami lub przebywające w miejscach zanieczyszczonych odchodami zwierząt (np. gospodarstwa rolne, schroniska dla zwierząt).

Zachęcamy do diagnostyki lamblii, która okazuje się być sposobem na uniknięcie powikłań związanych z chorobą, jaką jest giardioza. Oferujemy test na lambliozę w niezwykle atrakcyjnej cenie.

Źródło: https://www.cdc.gov/parasites/giardia/general-info.html#anchor_1614258733993