PASOŻYTY 15 – PROTISTY + HELMINTY (Dientamoeba fragilis, Blastocystis hominis, Giardia lamblia, Entamoeba histolytica, Cryptosporidium spp., Cyclospora cayetanensis, tasiemiec, tasiemiec karłowaty, włosogłówka, glista ludzka, owsik ludzki, tęgoryjec, nekator amerykański, węgorek, Enterocytozoon spp. / Encephalitozoon spp.)

Dotychczasowa diagnostyka chorób pasożytniczych opierała się na metodach bezpośrednich – wykryciu pasożyta lub jego jaj pod mikroskopem – oraz rzadziej na metodach pośrednich (np. lamblie zwykle wykrywa się metodą immunofluorescencji bezpośredniej – DFA).

Badanie molekularne (Real-Time PCR) charakteryzujące się wysoką czułością i specyficznością, wykrywające materiał genetyczny (DNA) najczęściej spotykanych u ludzi pasożytów:

• Dientamoeba fragilis,
• Blastocystis hominis,
• Ogoniastek jelitowy (Giardia lamblia),
• Entamoeba histolytica,
• Cryptosporidium spp.,
• Cyclospora cayetanensis.
• Tasiemiec (Teania spp. oraz Hymenolepis spp.),
• Włosogłówka (Trichuris trichiura),
• Glista ludzka (Ascaris lumbricoides),
• Owsik ludzki (Enterobius vermicularis),
• Tęgoryjec (Ancylostoma spp.)
• Nekator amerykański (Necator americanus),
• Węgorek (Strongyloides spp.),
• Enterocytozoon spp. / Encephalitozoon spp.

Zalecane jest kilkukrotne pobranie materiału do badania (3 razy w odstępach 1-3 dniowych), które zwiększa czułość prowadzonej diagnostyki.

Ograniczenia tradycyjnych metod diagnostyki chorób pasożytniczych:

• ryzyko otrzymania wyniku fałszywie negatywnego (w badanej próbce nie znajdują się akurat fragmenty pasożyta lub jego jaja),
• tzw. „okienko serologiczne” w przypadku badań immunologicznych (brak przeciwciał ze względu na wczesną fazę zakażenia),
• ryzyko wyników fałszywie dodatnich: pomylenie jaj np. glisty z pyłkami roślinnymi w obrazie mikroskopowym,
• przeciwciała są obecne we krwi nawet kilka lat mimo wyleczenia – pozytywny wynik nie świadczy o aktywnym zakażeniu.

Zalety diagnostyki chorób pasożytniczych metodą Real-Time PCR:

• wysoka czułość (4 kopie DNA w badanej próbce),
• wysoka specyficzność (pewność przynależności gatunkowej stwierdzonego pasożyta),
• wykonanie testu z 3 próbek kału,
• krótki czas oczekiwania na wynik (5 dni roboczych).

Wskazania do wykonania badania metodą Real-Time PCR:

• obecność objawów klinicznych wskazujących na chorobę pasożytniczą mimo negatywnych wyników badania kału (metodami obserwacji mikroskopowej lub met. immunologicznymi).

Objawy choroby pasożytniczej:

• bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, kłopoty z apetytem, brak sytości po posiłkach,
• uczucie zmęczenia, niepokoju, zdenerwowania, bóle głowy, problemy z zasypianiem,
• płaczliwość u dzieci, niespokojny sen, zgrzytanie zębami,
• częste infekcje wynikające z osłabienia układu odpornościowego, bóle mięśni, stawów, migreny, alergie, astma oskrzelowa,
• podkrążone oczy, rozszerzone źrenice, białe cienie na dziąsłach,
• problemy skórne: świąd, wysypki, pokrzywka, sucha skóra, wypryski.